Kanser Tedavisinde Gelişmeler
Gebelikte Sindirim Sistemi Değişiklikleri
Son Eklenen Yazılar
Size nasıl yardımcı olabiliriz?
Detaylı bilgi ve randevu almak için lütfen bizimle iletişime geçin.
Gebelerde sindirim sistemine ait hangi yakınmalar görülür?
• Bulantı
• Reflü hastalığı
• Kabızlık
• İshal
• Hemoroid
• Makat çatlağı
• Safra kesesi taşı
• Gastrit ve ülser
Gebelerde sindirim sistemi yakınmaları sık mıdır?
Gebelik veya hamilelik döneminde sindirim sistemi yakınmaları en sık rastlanılan sorundur. Gebelerin % 50-90’ında bulantı ve % 25-55’inde kusma görülür. Genç olmak, şişmanlık, ilk gebelik ve sigara tüketimi ile yakınmaların arttığı bilinmektedir. Gebelerin % 90’ında hamileliğin ilk üç ayında (trimester) ve özellikle 4-10. haftalar arasında bulantıya rastlanır.
Gebelerde bulantıyı azaltmak için nasıl önlem alınabilir?
Gebelik veya hamilelik döneminde olan bulantıyı önlemede sık ve az porsiyonları tercih etmek, düşük karbonhidratlı ve düşük yağlı diyeti tercih etmek yararlıdır. Daha şiddetli bulantısı olan ve hiperemezis gravidarum olarak adlandırılan vakalarda Meclizine, Metoclopramide veya promethazine gibi ilaçlar kullanılabilir. Hiperemezis gravidarum her 1,000 gebelikte 3-10 sıklıkta rastlanır. Bulantı, karın ağrısı, % 5 gibi kilo kaybı, karaciğer enzimlerinde yükseklik gibi belirtileri vardır.
Gebelerde reflü hastalığına ne sıklıkta rastlanır?
Gebelerin % 45-80’inde gastro-özofageal reflü hastalığına ait (GÖR) belirtiler görülür. Hamile kadınların % 50’sinde gebeliğin ilk üç ayında (trimester), % 25-40’ında ikinci trimesterde ve % 10’unda üçüncü trimesterde reflü belirtileri gözlenir. Gebelik veya hamilelik döneminde olan reflüyü azaltmak için az ve sık porsiyonlarla yemek, yatak başını kaldırmak, eğilmeden kaçınmak, yatmadan önceki üç saat içinde gıda alımını kesmek yarar sağlar. Bu önlemler yeterli olmazsa, antiasit ilaçlar, sukralfat, simetidin, ranitidin, famotidin ve lansaprazol grubundan ilaçlar kullanılır.
Gebelerde kabızlık ne sıklıkta görülür?
Gebelerin % 10-40’ında kabızlık belirlenir. Gebelikte, ince bağırsak ve kalın bağırsağın hareketleri, bulantı ve kusma nedeniyle su alımının azalması, östrojen, projesteron düzeylerindeki artış, kalsiyum yüksekliği (hiperkalsemi), demir ilaçlarının kullanılması ve büyüyen bebeğin basısı kabızlığa neden olur. Gebelerin % 15-55’inde, demir eksikliği nedeni ile demir ilaçlarının kullanıldığı bilinmektedir.
Gebelerde kabızlık ile mücadele için hangi önlemler alınabilir?
Bol su ve lif tüketerek kabızlıktan korunmak, kısa ve düzenli yürüyüşler yapmak, gerekirse doktor denetiminde lif takviyesi yani lif içeren bitkisel ilaçlar kullanmak, Kegel egzersizlerini yapmak, uzun süreli oturma veya ayaktan durmadan kaçınmak, uzanma ve yatma sırasında sol yanına uzanmak hemoroid oluşumunu önlemek için yararlıdır.
Gebelikte hemoroid oluşumunu önlemek için neler yapılabilir?
Makat bölgesindeki damarların ve bağ dokularının sarkmasına hemoroid, basur veya mayasıl adı verilir. Gebelerde, büyümekte olan bebeğin kalça bölgesindeki toplar damarlara bası yapması ve sık rastlanılan kabızlık nedeniyle ıkınma sonucunda, % 10-40 oranında hemoroid ve bacaklarda varisler daha sık görülür. Hemoroidler gebelerde makatta kaşıntı, makattan kanama, makatta yanma ve makatta ağrıya neden olabilirler.
Gebelikte hemoroid ne sıklıkta görülür?
Gebelerin % 35’inde ishal görülür. En sık olarak Salmonella, Shigella, Escherichia koli, gibi bakteriler, parazitler veya virüslerle ishal oluşabilir. Dışkıda mikrop varlığı araştırılır.
Gebelerde ishal ne sıklıkta görülür?
Hamilelikte kabızlık ile mücadelede bol lifli diyet, aktivitenin arttırılması ve Kegel egzersizleri yararlıdır. Günde 10 bardağın altına düşmemek kaydı ile su tüketmek, bol lifli ve posa bırakan gıdaları tercih etmek yarar sağlar. Düzenli ve kısa yürüyüş ve sporun ciddi katkıları vardır. Bu amaçla suda eriyen gıda olan sebzelerin ve suda erimeyen gıda olan baklagillerin (bakla, nohut, fasulye, bezelye ve mercimek) dengeli olarak tüketilmesinde yarar vardır. Uygunsuz kullanılırsa kabızlık ilaçları (laksatifler) hem anneye ve hem de bebeğe zarar verebilir, bu nedenle doktorunuza danışmadan bu tür ilaçları kullanmayınız. Gebelerde kabızlık ile mücadelede laktuloz, sodium docusate, psyllium, senna, bisacodyl türü ilaçlar ve probiyotikler kullanılabilir, ancak Castor yağı ve mineral yağlar kullanılmamalıdır. Gebeliklerin 1,500 – 65,000’de birinde bağırsak düğümlenmesi görülür.
Kegel egzersizleri nedir?
Kegel egzersizleri bir Kadın Hastalıkları ve Doğum Uzmanı olan Arnold Kegel tarafından 1940 yılında idrar kaçırma sorunu olan kadınlar için tanımladığı egzersizlerdir. Buradaki ana amaç çatı kemiği (pelvis veya leğen kemiği) tabanında yer alan kasların güçlenmesini sağlamaktır. Aynı şekilde, Kegel egzersizleri ile makat ve kadınlık organındaki (vajina) kan akımı artacağından bu bölgede yara iyileşmesi hızlanır. Kegel egzersizleri, gaz ve dışkı kaçırma riskini de azaltmaya yardımcı olur. Makattan gaz çıkışını önlemek için nasıl makat kasılırsa ve gevşetilirse, aynı mantıkla hem makat ve hem de kadınlık organı kasılır ve gevşetilir. Kasma hareketi, bacakların bitiştirilmesi, kalça kaslarının kasılması veya nefesin tutulması ile gerçekleştirilir. Bu egzersizi günde 15 defadan 5 set (75 kez) ve dört ayrı zaman diliminde toplamda 300 kez yapmak gerekir. Aynı şekilde, bu eğitimi almış olan gebe kadınlar, yeterince kasılma olup olmadığını anlamak için doktorlarının izni ile temiz parmağını kadınlık organı (vajina) içine yerleştirdikten sonra kendilerini kasıp parmağın bu kasılmayı hissedip hissetmediğini kontrol edebilirler.
Lohusalık döneminde hemoroid sık mı görülür?
Gebe ve lohusaların % 10-15’inde makat çatlağı gelişir ve en sık olarak lohusalığın ilk iki ayı içinde görülür. Gebelikte makat çatlağı veya anal fissür, kabızlık veya ishali takiben makatın zorlanması ile yırtılması sonrasında oluşur. Makatta ağrı, makattan kanama, dışkılama güçlüğü ve makatta kaşıntı ile seyreden bir hastalıktır. İri bebekler, uzun süren doğum süreci, geç doğum ve doğum sonrasında gelişen dışkı kaçırma makat çatlağı için uygun zemini hazırlar.
Gebelikte hemoroid durumunda ne yapılmalıdır?
Genellikle lohusalığın ilk 6 haftalık döneminde hemoroidlere rastlanır. Lohusalık dönemi hemoroidlerinden, özellikle normal doğum sırasında aşırı ıkınmalar sorumludur. Buna karşın, sezaryen ile doğumlar sonrasında hemoroide daha seyrek olarak rastlanır.
Gebelikte makat çatlağı ne sıklıkta görülür?
Öncelikle, mutlaka hemoroid durumunda bir Genel Cerrahi Uzmanı’na muayene olmanız gerekir. Ağırlıklı olarak makat bölgesi ve bağırsak sorunları ile ilgilenen bölüme proktoloji, koloproktoloji veya kolorektal cerrahi adı verilir. Bu tür cerrahlar da proktolog veya kolorektal cerrah olarak adlandırılırlar. Makat bölgenize sürmek için özel kremler, ılık su ile oturma banyosu veya paketlenmiş buz uygulaması yarar sağlar. Makat bölgesine ılık ve soğuğun ardışık olarak kullanılması yarar sağlayabilir. Bazı kadınlar nemlendirilmiş temizlik bezleri ile makat bölgesinin silinmesinden çok yarar görürler. Bu tür tedaviler genellikle bir haftadan kısa süre ile uygulanmalıdır, aksi takdirde o bölgede yoğun ödeme yol açarlar. Bu tür tedaviler ile hemoroidler gerilemezse, ayaktan tedavi şeklinde boğma tedavisi veya infrared koagülasyon ile tedavi edilebilir.
İltihabi bağırsak hastalığı gebelikte artar mı?
Ülseratif kolit ve Crohn hastalığı gibi iltihabi bağırsak hastalıklarının gebelik dönemde şiddetlendiği veya alevlendiği görülmektedir. Bu durumda annede % 4-40 oranında komplikasyon gelişir ve bebek % 35-40 oranında kaybedilir.
Gebelerde safra kesesi taşı ne sıklıkta görülür?
Gebelik veya hamilelik döneminde safra kesesi taşı görülme sıklığı artar. Her üç gebe kadından birinde (% 36) safra çamuru oluştuğu ve % 11’inde ise taş oluştuğu belirlenmiştir. Karın sağ üst tarafında ağrı, ateş, bulantı ve kusma gibi belirtilere neden olur. Bazı vakalarda cerrahi sarılık veya akut pankreatit’e neden olabilir.
Gebelerde gastrit ve ülser nasıl belirti verir?
Gebelik veya hamilelik döneminde mide sekresyonunun azalmasına bağlı olarak genellikle ülser sıklığının azaldığı gözlenir. Buna karşın, sigara tüketimi, alkol kullanımı, stres ile birlikte gebelikte gastrit ve ülser görülebilir. Tedavide antiasit ilaçlar, sukralfat, simetidin, ranitidin, famotidin ve lansaprazol grubundan ilaçlar kullanılır.
Kaynaklar
1. Cardaropoli S, Rolfo A, Todros T. Helicobacter pylori and pregnancy-related disorders. World J Gastroenterol 2014; 20 (3): 654-664.
2. Galyani Moghaddam T, Fakheri H, Abdi R, et al. The incidence and outcome of pregnancy-related biliary sludge/stones and potential risk factors. Arch Iran Med 2013; 16 (1): 12-6.
3. Saha S, Psonak A, Craighead MA, et al. Patient and referring provider satisfaction with a gastrointestinal consultation clinic for pregnant patients. WMJ 2013; 112 (2): 65-68.
4. Mizoshita T, Tanida S, Tsukamoto H, et al. Maintenance of the remission stage of Crohn’s disease with adalimumab therapy during pregnancy. Intern Med 2013; 52 (10): 1049-1053.